Zuzenezko Ikusentzunezkoa

Makinen Intimitateari Buruz

+ Xabier Erkizia

Bi artista eta ikertzaile, Martin Etxauri Sainz de Murieta aka Txo!? (ikus-entzunezkoa eta baliabide berriak) eta Xabier Erkizia (soinu-artea eta entzutearen kultura), Museoko Behatokian elkartuko dira zuzeneko obra bat sortzeko. Egingo duten esku-hartzerako aukeratu duten arloa makinen bizitza sekretua da. Baliteke makina eta giza gorputzen arteko alderaketa saihestezina izatea lehenengoen funtzionamendua ulertu eta autonomia irudikatzeko. Artisten esanetan, "gorputz mekaniko horiek ere izerdi egiten dutela onartu dugu, elektromagnetikoki bada ere". "Makinen barne-bizitza hori entzungarri eta ikusgarri egitea, eta haien xuxurla eta aieneen barru-barrukoa argi-itzal bihurtzea" bilatuko dute.

Roland Barthes-ek makinen zoriona diskretuaz hitz egiten duenean, gure entzuteko moduan oinarritzen da ezinbestean, eta ez hainbeste bere soinu-logikan, ez litzateke zentzugabea izan behar makinen intimitate propio eta esklusiborako aukera batean pentsatzea. Gailu bati entitatea ematea zentzugabea ere izan daitekeen arren (nahiz eta gure eguneroko bizitzan antzeko konfiantza-maila edo handiagoa izan), lehenengo makinak asmatu zirenetik eta bizikidetzako garai txarrenetan, onartu egin ditugu, baita ere, haien eta gure organismoen arteko zenbait paralelismo.

Horietako bakoitzak, nahiz eta bizigabeak izan, garatuko duten funtzioaren arabera aktibatzen eta desaktibatzen diren organoak, erraiak eta artikulazioak dituela sinisten dugu. Bere pultsu konstanteen kodeak gure gorputzen taupada irregularrak baino hobeto ulertzen ditugu. Gorputz mekaniko horiek ere izerditzea ere onartu dugu, nahiz eta elektromagnetikoki izan. Hala ere, makinen izerdia dei genezakeen hori espektro batean islatzen da, eta guk, makinen behatzaile leialek, ezin dugu hauteman ere egin. Lan honen bidez, hain zuzen ere, makinen barne-bizitza entzungarri eta ikusgarri egin nahi da, eta haien marmar eta kexak argi eta itzal bihurtu.

Txo!? eta Xabier Erkizia duela 25 urte ezagutu ziren. Ordutik hona behin baino gehiagotan bat egin dute, elkarri entzun, ikusi eta agurtu, eta hitzegin egin dute, baina inoiz ez dute elkarrekin lan egin.